Gia đình là nơi đặt những viên gạch đầu tiên trong việc hình thành nhân cách con người. Gia đình bao gồm những người sống chung dưới một mái nhà, ăn chung một bếp, có lợi ích kinh tế chung và có trách nhiệm với nhau trong cuộc sống. Gia đình vừa là nơi đáp ứng nhu cầu riêng tư vừa thực hiện chức năng phát triển nòi giống và là trường học đầu tiên hình thành, phát triển nhân cách con người. Tuy vậy, quá trình trưởng thành và hình thành nhân cách của mỗi người là khác nhau, ngay cả với anh em trong một nhà.

Giáo dục và nuôi dưỡng là hai yếu tố then chốt quyết định tạo nên tài năng và tính cách của mỗi con người. Nhân cách con người bắt đầu hình thành từ lúc còn nằm trong bụng mẹ cho đến khi trưởng thành vẫn chưa dừng lại. Lứa tuổi ấu thơ là giai đoạn quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách của trẻ. Nhân cách mặc dù chưa được thể hiện rõ ràng nhưng thông qua hành vi bắt chước hành động của người lớn trẻ em bắt đầu thâu nhận tất cả các tương tác nhân – sinh – quan – để hình thành nhân cách của mình.

Giáo dục gia đình có vai trò quan trọng đến quá trình lớn lên và hình thành nhân cách của trẻ em. Trong giáo dục gia đình, cha mẹ có vai trò quan trọng nhất đối với việc hình thành và phát triển những nét phẩm chất, tâm lý đầu tiên cho trẻ. Khi trẻ còn nhỏ, mọi hiểu biết về OLD mình, về xã hội đều được định hướng và chỉ dạy từ phía cha mẹ. Gia đình là trường học đầu tiên đối với trẻ và trong đó cha mẹ là những thầy cô giáo đầu tiên. Với ý nghĩa và tầm quan trọng đó, đòi hỏi những bậc cha mẹ cần phải có những nhận thức đầy đủ về sự phát triển của trẻ, về phương pháp nuôi dạy và giáo dục con. Tuy nhiên, trên thực tế, hầu hết cha mẹ đều dạy con chủ yếu bằng những trải nghiệm xưa cũ, những kiến thức tiếp thu được không hệ thống và đầy đủ, những kinh nghiệm được học hỏi từ người này qua người khác.